Ik zeg gokken, want ik weet dat niet. Na drie jaar ken ik nog nauwelijks buurtgenoten. Voor een deel mijn eigen aanvankelijke terughoudendheid en voor een deel ten gevolge van de sociale stilte als gevolg van de Covid-19 maatregelen.
De lockdown heeft veel mensen de kans gegeven om zich te bezinnen op de stand van zaken in onze samenleving. Veel van wat we normaal vonden blijkt van de ene dag op de andere te kunnen verdwijnen. En zijn veel goede redenen om aan te nemen dat dat nog wel eens veel heftiger kan worden. Experts voorspellen meer pandemiën, de klimaatverandering is inmiddels een vaststaand feit, met te droge zomers en natte winters.
Daarbovenop komt nog de milieuvervuiling. De digitalisering en globalisering van de economie is even ontregelend. Het verschil tussen de rijken en de rest is nog nooit zo groot geweest. Alles bij elkaar kunnen we grote veranderingen tegemoet zien.
Voor mijzelf lig ik daar niet echt wakker van. Ik heb het goed en mijn tijd duurt het wel. Maar voor de komende generaties, onze kinderen, zie ik het somber in. Tenminste, als we dit zo op zijn beloop laten. Dat lijkt me niet handig en volkomen overbodig. In principe hebben we de kennis en kunde om de ongewilde schadelijke effecten van de laatste eeuw ongedaan te maken. Dankzij het internet is die rijkdom voor iedereen bereikbaar.
Dat alles overdenkend, probeer ik me voor te stellen hoe de gewenste toekomst er dan uit zou kunnen zien. Wat als we de ideale toekomst zelf zouden creëren? Hoe zou dat kunnen gaan? Eén ding heb ik welgeleerd: Het is mensenwerk. Hoe briljant de techniek ook is, uiteindelijk komt het er op neer hoe wij mensen met elkaar om gaan. En als ik die simpele waarheid tot me laat doordringen besef ik ook dat daar nog veel achterstallige ontwikkeling is. Te veel mensen kennen hun eigen buren niet eens. Want onze keurig georganiseerde Nederlandse samenleving heeft voor alles een eigen hokje gecreëerd. En daarmee een bepaalde mentaliteit.
Neem bijvoorbeeld de flat waar ik woon. Allemaal senioren die in hun eigen aparte hokje uitkijken over de wat ruimere hokjes van hun buren. Die buren brengen hun kinderen elke morgen naar een ander hokje om les te krijgen en stappen vervolgens in hun blikken hokje op wielen om zo naar het hok te gaan waar ze in ruil voor geld de dag doorbrengen. Misschien aan het eind van de dag nog even langs een ander hok om eten te kopen.
Dit is natuurlijk een enorm overdreven simplificatie, maar het geeft wel aan hoezeer we gewend zijn om een gefragmenteerd bestaan als normaal te beschouwen. Ik had daar altijd moeite mee, maar ik dacht dat het aan mij lag. Ik vermoedde dat ik gewoon niet goed in de maatschappij paste. Maar nu ik officieel ben afgedankt voor de arbeidsmarkt, ontdek ik geleidelijk aan een veel natuurlijker manier van leven. Ik ben niet langer een productie-eenheid maar een vrij mens!
Dat is voor mij een verrassend nieuw perspectief. En terwijl ik die situatie aan mezelf probeerde uit te leggen, gebeurde de virusuitbraak. En meteen bleken al mijn vermoedens te kloppen:
- Het meeste werk dat we voortdurend doen is niet essentieel.
- Als het echt dringend is, is er altijd geld om het noodzakelijk te doen.
- Elkaar helpen is oneindig veel belangrijker dan winst maken.
- Enzovoort enzoverder.
Lees er de kranten van het afgelopen jaar maar over na. Als gevolg hiervan ben ik mijn eigen opvattingen eindelijk serieus gaan nemen. Of zoals ik het tegen mijzelf zeg: ´Ik ben niet gek, het systeem is waanzinnig!´.
En nu het inmiddels alweer 2021 is, wil ik toch eens proberen wat dat betekent voor de wereld om mij heen. Voor een duurzame toekomst van deze buurt. Volgens het principe ´Think global, act local.´ Principes zijn universeel, maar de praktijk is op elke plek anders. Dat is enkel via ervaring te leren. En elke reis begint door simpelweg op stap te gaan.
Alleen kan ik heel weinig. Enkel via samenwerking kunnen dingen ontwikkelen. Dus ik ben begonnen contact te maken met mijn buren en mijn buurt. Hoe goed kunnen wij met elkaar opschieten en wat kunnen we dan samen bereiken? Ik weet het niet, ik ga het ontdekken. En ik ga daar graag over in gesprek.