Veel keuzes zijn dat helemaal niet.

Als ik een belangrijke keuze moet maken, zet ik eerst al mijn zekerheden op een rijtje. Dat vormt het kader, het houvast en de basis voor mijn keuze. Dat vereenvoudigt het kiezen. Uiteindelijk blijft enkel dat stukje onwetendheid over dat niet is op te lossen. Op dat punt begint het werkelijke ervaringsleren. Ik kies wat mij het beste voorkomt. Op mijn gevoel of nog beter, op mijn intuïtie. Vervolgens merk ik vanzelf hoe het uitpakt. Als ik goed heb gegokt, dan pakt het vanzelf perfect uit. En als ik slim ben, leer ik in elk ander geval ook de les die in die ervaring schuilt.

Met vrije wil heeft dat eigenlijk niet veel te maken. Gokken zonder na te denken geeft volgens onderzoekers het meest succes. Dat is interessant, want het gevoel, de emotie stoelt op vroegere ervaringen. Een gok is meer een 'blindelingse' keuze en minder bepaald door persoonlijke voorkeuren of verlangens. Ik denk dat ik gokken en kiezen onbewust verschillend definieer... Gokken betekent voor mij "Zo pakt het waarschijnlijk het beste uit" en mijn gevoel zegt "Zo wil ik het liefst dat het uitpakt". Anders gezegd kies ik juist slechter als ik mijn persoonlijke voorkeur laat meespreken!

De meeste ondernemers worden gedreven door complexen, denkt mijn leeftijdgenoot Xavier Kegels, ceo van Hedgren. Hijzelf trachtte zich te bewijzen als reactie op zijn minderwaardigheidscomplex. Het was of dat of zich opknopen aan de eerste de beste boom, vertelde hij aan Filip Michiels in de 'De Morgen' van 32-09-06. Ik denk dat dit de universele verklaring is voor de keuzes die wij maken. Het voorkomen en oplossen van complexen hoort dientengevolge bovenaan op de persoonlijke en nationale agenda. Boeiend...

Onze keuzes zijn goed beschouwd helemaal geen vrije keuzes, maar gedetermineerd door ons persoonlijk en collectief verleden. Dit impliceert dat vrije wil niet bestaat. Voor zover ik mijn (populair) wetenschappelijke bronnen begrijp is het tegendeel waarschijnlijker. Ik ken geen enkel wetenschappelijk bewijs voor het bestaan van vrije wil.